Türkiye’de en fazla can kaybı yaşanan doğal afetlerin başında %97’sini depremler oluşturuyor. Binalarda kullanılan malzemeler, özellikle de beton kalitesi daha da önemli hale geliyor. Türkiye’de konut satışlarının her dönem olduğu gibi, bundan sonraki dönemde de artarak yükseleceği öngörülürken, yapıların hangi standartlarda yapılması gerektiği ve bu konuda gelişen teknolojilerin önemini getiriyor. Konut alırken deprem gerçeğini unutmamak gerekiyor. Konut alımlarında konfor, lokasyon gibi özeliklerden daha önce depreme dayanaklı binalara odaklanılması gerekiyor. İnşaatlarda beton kalitesine büyük önem verilmesi gerekir.
GENEL BİLGİ
Ülkemiz jeolojik konumu itibariyle bir deprem ülkesidir. Dolayısıyla, yıkıcı depremlerin geçmişte olduğu gibi gelecekte de olması kaçınılamaz bir gerçektir. Öte yandan, depremler sonrası oluşan zararların ana nedeninin depremin kendisinden ziyade inşa ettiğimiz, daha doğrusu, güvenli inşa edemediğimiz yapılardan kaynaklı olduğu da bir başka gerçektir. Bu gerçeklikleri kabul ederek içinde yaşadığımız ve kullandığımız yapıların depremlerin yıkıcı etkilerine karşı tasarlanması ve inşa edilmesi gerekmektedir. Bir yapının inşa süreci yapı tasarımı (yer seçimi, zemin etüdü, taşıyıcı sistem seçimi ve projelendirilmesi) ile başlar malzeme seçimi ve denetiminin (kullanılan malzemelerin davranışı, amaca uygunluğu ve kalite kontrolü) ardından inşaat sürecinin (tasarım ile uyumlu yapı üretim teknolojisi seçimi, montaj ve işçilik) tamamlanmasıyla son bulur. Dolayısıyla, herhangi bir depremde hasar gören bir yapının hasar görme sebeplerini yukarıdaki süreçlerden sadece biriyle ilişkilendirmek çok doğru olmayabilir. Ülkemizde mevcut yapıların taşıyıcı sistemlerinin çok büyük bir bölümü, yerinde üretilen betonarme yapı sistemleri kullanılarak inşa edilmekte, burada da yapı malzemesi olarak beton ve çelik donatı kullanılmaktadır. Geçtiğimiz yıllarda yaşanan depremler neticesinde betonarme yapılarda oluşan hasarlar incelendiğinde, her ne kadar beton kalitesi daha ön plana çıksa da, bir yapının deprem performansını belirleyen en temel parametre doğru bir betonarme sistem seçimi ve betonarme elemanların detaylandırılmasıdır.
Betonarme sistemlerde kullanılan malzeme özellikleri ve işçiliği daha sonra önem kazanmaktadır. Günümüzde beton üretimi hazır beton tesislerinde, bilgisayar kontrolündeki üretim sistemleri kullanılarak üretilmekte ve kullanıcıya taze halde, yani nihai özelliklerini kazanmadan sunulmaktadır. Bir nevi yarı-mamul olarak adlandırılan bu ürünün nihai özellikleri üretim sonrası süreçlerden etkilenmekte bu da bazı sorunları beraberinde getirmektedir. Bu sorunların aşılması için idareden, beton üreticisine, müteahhitten, laboratuvarlara kadar bütün bileşenlerin betonun kendisinden kaynaklanan zorlukların farkında olarak kendi üzerlerine düşen sorumluluğa önem vermeleri gerektiği düşünülmektedir.